“Bezdomny ptak” to jedna z wielu bestsellerowych książek napisanych przez amerykańską autorkę powieści dla dzieci i młodzieży – Glorię Whelan. Jej akcja rozgrywa się w Indiach, i wraz z autorką zaglądamy do hinduskich domów, poznając dawne tradycje i zwyczaje. Gloria Whelan porusza w powieści delikatną i zarazem ważną kwestię dziecięcych wdów w Indiach, które opuszczone przez mężów skazane są na życie w ubóstwie i samotności. Autorka przyznała w jednym z wywiadów, że wpadła na pomysł napisania takiej książki po tym, gdy przeczytała artykuł o dziecięcych wdowach i trzeba przyznać, że zajęła się tym tematem z ogromną czułością.
“Bezdomny ptak” łączy nowoczesną kulturę hinduską z odwiecznymi tradycjami indyjskimi i przedstawia walkę młodej dziewczyny, która musi przetrwać w zdominowanym przez mężczyzn społeczeństwie. Główna bohaterka – Koli ma zaledwie 13 lat, gdy rodzice postanawiają znaleźć jej męża. Dziewczyna od samego początku nie może pozbyć się złych wrażeń oraz obaw związanych z wyprowadzką z rodzinnego, ukochanego domu, by od tej pory żyć w odległej wiosce w domu teściów i równie młodego męża, którego spotka dopiero w dzień ślubu. Prawda okazuje się o wiele gorsza, niż mogła to sobie wyobrażać. Pan młody – Hari, jest chorowitym dzieckiem, a jego rodzicom nie zależy na żonie, tylko posagu, dzięki któremu będą mogli zabrać go do Waranasi, najstarszego miasta w Indiach, by chłopak mógł wykąpać się w uzdrawiających, świętych wodach Gangesu. Teściowie Koli wierzą, że wyprawa uratuje mu życie, ale wkrótce potem nastolatka musi założyć białe szaty wdowy i jest zdana na łaskę okrutnej i bezdusznej macochy.
Siła charakteru, rozsądek i odwaga Koli są naprawdę godne podziwu. Choć dziewczyna musi zmagać się z przeciwnościami losu, każdego dnia podejmuje walkę i stara się, by jej życie było choć odrobinę lepsze. Bohaterka, porównywana do bezdomnego ptaka z jej ulubionego wiersza Rabindranatha Tagore – jednego z największych poetów i pisarzy indyjskich, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1913 roku, uosabia tragiczny los hinduskich kobiet pozbawionych statusu, rodziny oraz zabezpieczenia finansowego. Jej miłość do piękna, talent do haftowania i filantropia innych staną się dla niej ucieczką od prozy życia, bezradności i beznadziei. Gloria Whelan wprowadziła do swojej opowieści wielu pozytywnych bohaterów, którzy niejednokrotnie pomogą Koli i dadzą jej szansę na lepsze życie. I choć szczęśliwe zakończenie książki może wydać się bardziej amerykańskie niż indyjskie, to warto, by młodzi czytelnicy ujrzeli dramatyczny obraz zagrożonego dojrzewania i z pewnością będą w duchu wspierać i dopingować Koli w jej walce.
“Bezdomny ptak” to historia poruszająca serce, która utrzymuje czytelnika zaangażowanego do samego końca. Koli pokonuje wszystkie przeciwności w swoim młodym życiu dzięki pasjom i chęci uczenia się nowych rzeczy. Żyjąc na skraju nędzy i głodu bohaterka szybko dorasta i łączy tradycje swojego życia na wsi z nowo odkrytą niezależnością. Koli uczy się żyć sama dla siebie, a swoje uczucia wylewa na piękne, haftowane sari, poduszki i szale. Widzimy zmianę, jaka w niej następuje – dziewczyna staje się ekonomicznie niezależną, silną kobietą, która poświęca się swojej pracy. Nie zapomina jednak o miłości i dodaje do swojego życia szczyptę romantyzmu.
Książka podkreśla, jak ważna jest droga do przezwyciężania trudności i przeszkód dzięki zdobywaniu wiedzy, odkrywaniu tego, co nas wyróżnia od innych oraz pielęgnowaniu własnych pasji. Jest ona również obrazem Indii i jej mieszkańców – zupełnie obcym szczególnie młodym czytelnikom. Zwyczaje i relacje międzyludzkie, które często są przerażające i nieczułe, pozostawią w nastolatkach wiele pytań, tym bardziej, że w książce nie ma żadnych sądów na temat dobra i zła. “Bezdomny ptak” to wspaniała opowieść o ludzkiej wytrwałości i fascynująca podróż do Indii, pełna wzruszających i niezapomnianych chwil. To wnikliwie i pięknie napisana historia o uniwersalnych uczuciach, w której bogactwa nie mierzy się w pieniądzach, ale w szczęściu i osobistym spełnieniu.
“Bezdomny ptak” został nagrodzony National Book Award i wznowiony w tym roku z okazji dziesięciolecia Wydawnictwa Dwie Siostry.
Wydawnictwo: Dwie Siostry (2016)
tekst: Gloria Whelan
tłumaczenie: Jadwiga Jędryas
http://www.wydawnictwodwiesiostry.pl/
